حسن بن زاهد کرمانی دانشمند کیمیایی سده هشتم هجری و آثار او در کیمیا

Authors

علی کاوسی رحیم

رضا کوهکن

یونس فرهمند

abstract

حسن بن زاهد، مشهور به غریب کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعید بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتاحالرموز در 6 باب و 31 فصل است. این کتاب در کلیات ومبانی علم کیمیا و بین سا لهای 723 تا 726 هجری قمری تصنیف شده است. از این دانشمندمسلمان، که متاسفانه تاکنون ناشناخته مانده است، حداقل دو اثر دیگر در علم کیمیا به زبان فارسی برجا مانده است: مقلادالکنوز که جنبه عملی و تجربی آن بیشتر بوده و به شرح فرایندها و آلات و ادواتکیمیاگری پرداخته و رساله مختصری با عنوان منتخب مفتاحالرموز که هرچند مطالب آن تا حدی بهمفتاحالرموز شباهت دارد، اما کتاب مستقلی است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبیین هستی‌شناسانه عالم اوسط در اندیشة کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی

تاریخ علم نگرش حال­محور به فلسفة علم، آن را صرفا ناظر بر علوم جدید مانند فیزیک و زیست­شناسی می­پندارد و بخش بزرگی از معرفت بشری مانند کیمیا را که در علم کنونی جایی ندارند، نادیده می­گیرد. این مقاله تلاش دارد با پرهیز از چنین نگرشی، به بررسی هستی­شناسانه ماهیت علم کیمیا نزد حسن بن زاهد کرمانی، کیمیاگر ایرانی سدة هشتم هجری بپردازد. آثار حسن بن زاهد، حاوی ساختاری قوی و اندیشه­ای منسجم در باب کیمیا...

full text

جایگاه تجربه و آزمون در منظومۀ کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی

حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می...

full text

کیمیا در آثار جابر بن حیان

کیمیا برای جابر معرفت کلی است بنابراین، هدف اصلی کیمیا از نظر وی یافتن راهی برای شناخت عالم و مهم ترین جنبهء این هدف جستجوی حکمت واقعی است. هدف این نوشتار بررسی اجمالی تفکر جابر در زمینهء کیمیا با نگرشی هرمنوتیک است.

full text

زندگی و آثار شاه بن شجاع کرمانی و طبقه‌بندی سخنان او

ابوالفوارس، شاه بن شجاع کرمانی (درگذشته 288ه.ق) شاهزاده‌ای است که از دنیا روی گرداند و به تصوّف روی آورد. او خود را در طریقت به ابوحفص حدّاد (درگذشته 264ه.ق) منسوب کرده و ابوعثمان حیری (درگذشته 298ه.ق)، از بزرگان متصوّفه، از شاگردان وی بوده است. کتاب او، مرآهالحکماء، در گذر زمان از بین رفته؛ امّا در لابه‌لای کتاب‌های صوفیان، خصوصاً تذکره‌ها، پاره‌ای از سخنان او به صورت پراکنده آمده است. بررسی و ریشه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ و تمدن اسلامی

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات

ISSN 1735-7071

volume 8

issue شماره 1(پیاپی 15 بهار و تابستان 1391) 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023